Rasy owiec Rasy kóz
 
        

Zgodnie z art. 10 rozporządzenia 1099/2009 (własna konsumpcja domowa) zwierzęta inne niż drób, króliki i zające mogą być uśmiercone przez właściciela zwierzęcia lub inną osobę działającą na jego odpowiedzialność i pod jego nadzorem. Uśmiercanie i działania z nim związane muszą być przeprowadzone przez osoby posiadające odpowiedni poziom kwalifikacji, co powinno zagwarantować wykonanie tych czynności w sposób nie powodujący u zwierząt niepotrzebnego niepokoju lub cierpienia.

Do dnia wejścia w życie przepisów wykonujących rozporządzenie 1099/2009, należy stosować przepisy rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 9 września 2004 r. w sprawie kwalifikacji osób uprawnionych do zawodowego uboju oraz warunków i metod uboju i uśmiercania zwierząt, w zakresie w jakim nie są sprzeczne z przepisami rozporządzenia 1099/2009. Dotyczy to również odpowiedniego poziomu kwalifikacji osób dokonujących uboju zwierząt kopytnych poza rzeźnią na potrzeby własnej konsumpcji domowej.

Zgodnie z art. 34 ust. 3 ustawy o ochronie zwierząt w uboju domowym (poza ubojnią) zwierzęta kopytne mogą być uśmiercone tylko po uprzednim pozbawieniu świadomości (ogłuszone) przez przyuczonego ubojowca. W związku z tym osoba dokonująca uboju zwierzęcia kopytnego poza rzeźnią na użytek własny gospodarstwa powinna posiadać kwalifikacje do wykonywania czynności związanych z uśmierceniem zwierzęcia. Określony w art. 34 ust. 3 ustawy obowiązek posiadania kwalifikacji przez osoby uśmiercające zwierzęta kopytne w gospodarstwie na własny użytek obowiązuje od dnia 1 stycznia 1999 r.

W 2011 r. zostały podjęte prace legislacyjne mające na celu zmianę przepisów rozporządzenia w sprawie kwalifikacji osób uprawnionych do zawodowego uboju oraz warunków i metod uboju i uśmiercania zwierząt tak, aby wymagania dotyczące kwalifikacji, określone w tym rozporządzeniu, dotyczyły wyłącznie osób uprawnionych dokonujących zawodowego uboju zwierząt. W związku z tym w przedmiotowym projekcie zaproponowano uchylenie wymagań dotyczących kwalifikacji osób dokonujących uboju zwierząt w gospodarstwie na potrzeby własne. Prace nad projektem zostały zakończone w 2012 r. na etapie uzgodnień międzyresortowych na wniosek Ministerstwa Spraw Zagranicznych, które wydało negatywną opinię w zakresie uchylenia przepisów określających kwalifikacje osób, które mogą dokonywać uboju świń, owiec i kóz poza rzeźnią.

W związku z powyższym, osoby przeprowadzające czynności polegające na uśmiercaniu zwierząt kopytnych poza ubojnia powinny posiadać udokumentowane kwalifikacje, określone w par. 3 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kwalifikacji osób uprawnionych do zawodowego uboju oraz warunków i metod uboju i uśmiercania zwierząt.

Ponadto Ministerstwo informuje, że Rządowe Centrum Legislacji pismem z 31 stycznia 2014 r. przekazało do dalszego procedowania projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt opracowany na podstawie założeń przyjętych przez Radę Ministrów w dniu 14 sierpnia 2012 r., który ma na celu wprowadzenie do polskiego porządku prawnego przepisów wykonujących rozporządzenie 1099/2009.

Zgodnie z tym projektem przewiduje się, że wymagania dotyczące kwalifikacji osób dokonujących uboju na potrzeby własnej konsumpcji domowej nie będą wykraczały poza te, które zostały określone w przepisach rozporządzenia 1099/2009. Z uwagi na to, że przepisy rozporządzenia 1099/2009 nie nakładają obowiązku odbycia szkolenia oraz posiadania świadectw kwalifikacji na osoby dokonujące uboju zwierząt kopytnych poza rzeźnią do celów własnej konsumpcji, projekt ustawy przekazany przez Rządowe Centrum Legislacji zakłada stosowanie w tym zakresie przepisów art. 10 tego rozporządzenia.

Zgodnie z ustaleniami posiedzenia Kierownictwa Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniu 18 marca 2014 r. dalsze prace nad w/w projektem ustawy zostały zawieszone do czasu wydania orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie pytania prawnego skierowanego postanowieniem z 27 czerwca 2013 r. przez Sąd Rejonowy w Białymstoku oraz wniosku Związku Gmin Wyznaniowych w Polsce o stwierdzenie, że:

1) art. 34 ust. 1 i ust. 3 oraz art. 35 ust. 1 i ust. 4 ustawy o ochronie zwierząt w zakresie, w jakim nie zezwalają na poddawanie zwierząt szczególnym sposobom uboju przewidzianym przez obrządki religijne związków wyznaniowych o uregulowanej sytuacji prawnej i przewidują odpowiedzialność karną osoby dokonującej uboju w taki szczególny sposób, oraz

2) art. 34 ust. 1 i ust. 3 w związku z art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt w zakresie, w jakim wśród okoliczności uzasadniających dopuszczalność uboju zwierząt kręgowych bez ich uprzedniego ogłuszenia nie wyliczają szczególnych sposobów uboju zwierząt przewidzianych przez obrządki religijne związków wyznaniowych o uregulowanej sytuacji prawnej

- są niezgodne z art. 53 ust. 1, ust. 2 i ust. 5 oraz art. 35 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP w związku z art. 9 ust. 1 i ust. 2 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, sporządzonej w Rzymie 4 listopada 1950 r. oraz art. 32 ust. 1 i ust. 2 Konstytucji RP w związku z art. 14 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w powyższych kwestiach będą miały decydujący wpływ na stosowanie przepisów rozporządzenia 1099/2009 oraz na rozstrzygnięcia prawne zawarte w rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt.”